Nieuw blog

Je loopt naar de kerstboom en haalt er een kerstengeltje uit. “Die is voor jou, hang die maar in jouw boom, dan kan je aan mij denken met kerst” zeg je met een glimlach. Ik bedank je met een brok in mijn keel en leg het engeltje voorzichtig bij mijn autosleutels. Als ik aan het einde van de middag weer wegga, leg ik mijn sleutels en het engeltje even op een kastje om mijn jas aan te doen. Jij komt aanlopen, ziet het engeltje liggen en mompelt “Oh, wat doet die hier? Die hoort in de boom te hangen” en … Lees meer

Ik lees met jou het prentenboekje “Dood”. Jij bent 4,5 jaar en afgelopen zomer is jouw mama overleden. Papa heeft een paar maanden geleden gevraagd of ik af en toe met jou wil praten, omdat hij het fijn vindt dat ik met hem meekijk hoe het met je gaat. Ook is het fijn als jij je leert uiten en leert om te gaan met jullie grote verlies. Met playmobiel heb je laten zien wat er gebeurd is met mama, met rouwmateriaal heb je de uitvaart nagespeeld. We spelen, we tekenen, we knutselen en we lezen prentenboeken. Ondertussen leer jij steeds … Lees meer

Luisteren Je denkt misschien dat je wat moet zeggen Je denkt misschien dat je me moet opvrolijken Je wilt me misschien weer zien lachen en genieten Je denkt misschien dat je me moet troosten

“Mensen vragen me of het alweer beter met me gaat. Nou nee, wat denk je zelf? Het gaat alleen maar slechter met me. Met drie jonge kinderen kom ik er ook helemaal niet aan toe om stil te staan bij wat er allemaal gebeurd is de afgelopen maanden. Ik moet door, voor hen”.

Steeds vaker vertel je hetzelfde verhaal en stel je dezelfde vraag waarvan je het antwoord meteen weer vergeet Je geheugen laat je in de steek Je begrijpt de wereld om je heen niet meer zo goed en bent af en toe verward Je wordt boos op je geliefden die het dichtst bij je staan Je luistert niet meer (echt) naar anderen Het leven wordt steeds zwaarder voor je In kleine stukjes neem ik afscheid van jou…

“Wanneer je verdrietig bent, kijk dan opnieuw in je hart en zie dat je huilt om dat wat je vreugde schonk”. – Kahlil Gibran –  Je zegt dat je het allemaal even niet meer ziet zitten. Je hebt het gevoel dat je gek wordt. Je gevoelens buitelen over elkaar heen als een tsunami. Verdriet en boosheid strijden om de macht en je vraagt je af of het ooit nog goed komt. Tranen rollen over je wangen en je snikt.

Vorige week kreeg mijn echtgenoot het bericht dat de vader van een goede vriend is overleden. De vriendschap bestaat al ruim 35 jaar en we kende de vader ook persoonlijk. Normaal gesproken zouden we zeker naar de uitvaart zijn gegaan, maar door het coronavirus vond de uitvaart in (zeer) besloten kring plaats. Om ons te verbinden met onze vrienden en de familie, staken we op het tijdstip van de uitvaart thuis een kaars aan. Zo waren we in gedachten bij hen en stonden we stil bij het verlies.

Afgelopen woensdag krijg ik een appje van een cliënt die ik begeleid na het overlijden van haar partner: “Wil je mij zo snel mogelijk bellen, het gaat niet goed met mij!” Ik zie dat ik ook een gemiste oproep van haar heb. Ik heb haar twee weken geleden voor het laatst gezien. Ik bel haar meteen op. Ze is totaal over haar toeren, in tranen en ziet het allemaal niet meer zitten.

Een beetje gespannen rijden we richting het vliegveld in Malaga. Welke chaos treffen we aan en zal het vliegtuig echt vliegen? Er staan lange rijen voor de incheckbalie (wij hebben met priority geboekt en mogen onze koffertjes meenemen). De rij voor de beveiliging is iets minder lang. Op de grond is tape geplakt en een medewerker roept steeds dat we één meter afstand moeten bewaren. Ik word er een beetje lacherig van, zo meteen zitten we met zijn allen 3 uur opgepropt in een vliegtuig.

Ik zit naast je bed en luister naar de vredige pianoklanken die door de kamer zweven. Jij ligt in bed, je ademt diep in en uit. Je lijkt te slapen, af en toe kreun je een beetje. Plotseling gaan je ogen open en zeg je dat je het erg vindt dat je niet meer alleen durft te zijn. Ik raak je arm aan, je kijkt even naar mij en doet je ogen weer dicht.

“Het is nu 4 maanden geleden. Ik begin zijn stem te vergeten, dat is echt heel erg. Ik ben nog steeds kapot van zijn dood en iedereen gaat gewoon door met leven”. Dit is de uitspraak van jou, puber van 16 jaar. Je vader sterft na een kort ziekbed. Hij was je alles. Ik begeleid jou nu een paar maanden. De eerste weken ben je een waterval van woorden en zinnen, je blijft maar praten en praten. Je struikelt over je eigen woorden. Ik stel je af en toe een verhelderende vraag, maar hoef niet veel te zeggen. “Ik ben … Lees meer

Vanmiddag mag ik een hele bijzondere middag begeleiden in een groep 7/8 op een basisschool. In verband met een aantal heftige rouw- en verliessituaties achter elkaar in deze groep word ik gevraagd om te komen vertellen over rouw. Hiervoor heb ik het materiaal van GroepsGeluk gecombineerd met een paar rouwmodellen.

Deze vraag stel ik vandaag aan jou. Je ouders zijn al lang gescheiden, sinds een jaar woon je bij je vader in plaats van bij je moeder. Dit heeft wat voeten in aarde gehad en de relatie met je moeder is daardoor niet optimaal. Je legt de volgende stenen op tafel: woede, ruzie, leugens, haat, bang, vermijden, aanpassen, onbegrip, gevoelens niet uiten, onzeker, niet jezelf zijn, vol hoofd, moeheid, missen, zwak, grenzen opzoeken. Dat is een behoorlijk zware rugzak!

Ik begeleid Liza een meisje van 5 waarvan ouders gescheiden zijn. De afgelopen periode hebben we gepraat, gespeeld, getekend en gekleurd over de scheiding. We hebben zaken rond de scheiding aan de orde gesteld en soms oplossingen bedacht. Zo miste ze mama als ze papa was en andersom. Een foto van mama bij papa en van papa bij mama heeft voor haar een heleboel gemis opgelost. Ook het feit dat ze altijd naar de andere ouder mag bellen is heel helpend. We hebben over emoties gepraat naar aanleiding van het boek “de kleur van emoties”. Ze heeft geleerd dat ze … Lees meer

Ben jij pas gescheiden en zie je als een berg op tegen de feestdagen? Of ben je al langer gescheiden en vind je het ieder jaar gedoe? Voor veel gescheiden ouders zijn de feestdagen helemaal niet zo feestelijk en gezellig. Het is soms behoorlijk ingewikkeld om alles geregeld te krijgen, zodat iedereen het naar zijn zin heeft. En dan zijn er ook nog de dagen dat de kinderen niet bij jou zijn… In dit blog geef ik je een aantal tips om de feestdagen na de scheiding zo goed mogelijk door te komen.

Papa heeft een keer in een dronken bui, toen hij nog jong was en bij opa en oma woonde, over de reling van de trap “gepiest”, vertel je giechelend. “O ja, hij is ook een keer door een glazen raam gerend. Gelukkig is hij toen niet gewond geraakt”. Voordat we zitten begin je vandaag al enthousiast verhalen te vertellen over papa. Verhalen die mama afgelopen weekend heeft verteld aan de keukentafel. Verhalen over jouw papa, die ruim 2 jaar geleden overleed. Het sluit mooi aan bij de activiteit die we vandaag gaan doen, nl. een persoonlijke archief- of apothekerskast tekenen. Een … Lees meer

Je vertelt me dat je de laatste dagen erg verdrietig bent en huilt in bed, je mist je papa heel erg. Jij bent een meisje van 11 jaar, je papa is bijna 3 jaar geleden overleden. Je komt sinds een paar maanden regelmatig bij mij om over je verdriet en over papa te praten. Dat vind je fijn. Vandaag vraag ik je hoe jouw verdriet eruit ziet. Je kijkt me met grote, vragende ogen aan en haalt je schouders op, je kunt er geen antwoord op geven.

Op het nest blijven Joris is 5 jaar oud. Zijn papa en mama zijn niet meer verliefd en wonen niet meer tegelijkertijd in hetzelfde huis. Eerst wel, maar toen maakten papa en mama heel vaak ruzie. Dan verstopte Joris zich onder het bed en deed hij zijn vingers in zijn oren, zodat hij niks kon horen, totdat de ruzie weer over was. Dat was niet fijn en Joris was vaak verdrietig. Joris woont nog steeds in hetzelfde huis, samen met zijn jongere broertje Sam. Maar papa en mama wonen er nu om de beurt. Papa op zondag, maandag, dinsdag en … Lees meer

Ik zit aan tafel met een kopje thee. Het nummer “Memories” van Maroon 5 komt voorbij op de radio. Mijn gedachten gaan meteen naar jou. Jij bent een puber, je vader is ruim twee jaar geleden overleden. Een paar weken geleden maakten we kennis en je vertelde dat het goed met je gaat. Mama wil graag dat je een paar keer met mij praat. Jij vindt dat prima. Je vertelt open over jezelf, je hobby’s, je school en over je papa. Wie hij was, zijn ziekte, zijn overlijden waar je bij aanwezig was, zijn crematie. Als je weggaat zeg je … Lees meer

… To get something you never had, you have to do something you never did … Het is herfstvakantie en ik zit met mijn middelste dochter in het saunatheater, verhit, bezweet en in gedachten. We beleven een dagje Thermen Soesterberg: gezellig koffiedrinken (met iets lekkers erbij), lekker eten, verschillende sauna’s: de kruiden sauna en panorama sauna met prachtig uitzicht op de tuin in herfstkleuren, de Finse sauna, de “goed gesprek-sauna” waar we wel mogen kletsen en na iedere saunagang natuurlijk buiten afkoelen en daarna het koude dompelbad in! Brrr. Een dagje qualitytime samen. Tijd om te praten, te lachen, te … Lees meer

Tijdens KIES voor MIJ! speel en praat ik met Resi, een meisje van 5, over emoties. Ze kent de emoties blij, bang, boos en verdrietig. Ze is meestal blij. Af en toe bang voor spoken onder haar bed. Soms is ze boos of verdrietig. Haar grote broer is vaak boos. Op mijn vraag “Wanneer ben je verdrietig over de scheiding?”, zegt ze: “Als ik bij papa ben mis ik mama, als ik bij mama ben mis ik papa!” Als ik vraag wat ze doet als ze verdrietig is en mama of papa mist, zegt ze: “Als ik mama mis, geef … Lees meer

De kogel is door de kerk. Na veel spanningen en lang wikken en wegen hebben jij en je partner uiteindelijk besloten om uit elkaar te gaan. Het is definitief, een moeilijk besluit is genomen. Er komt vervolgens een heleboel op je af. Er moeten (financiële) zaken geregeld worden, woonruimte gezocht worden, misschien moet het huis verkocht worden. Jullie moeten samen bedenken hoe je het ouderschap gaat regelen als jullie uit elkaar zijn. Maar waar je vooral slapeloze nachten van hebt is: hoe (en wanneer) vertellen we het de kinderen?

Je bent net gescheiden en de zomervakantie is begonnen. Je hebt vooraf met je ex een vakantieverdeling gemaakt. Afspraken over de deze verdeling en de overdracht zijn gemaakt. De benodigde formulieren zijn vooraf geregeld. De kinderen waren een week bij jou en nu gaan ze met je ex op vakantie: met het vliegtuig naar Portugal. Je gaat mee naar Schiphol om je blije en opgewonden kinderen uit te zwaaien. Hun eerste vakantie met het vliegtuig….. zonder jou….. Je houdt je groot, je glimlacht, geeft ze een knuffel en wenst ze veel plezier. Je blijft zwaaien totdat ze door de douane … Lees meer

Zomervakantie De zomervakantie is voor vele mensen een heerlijke tijd. We kijken er vaak al lang naar uit en we genieten van de voorpret. We maken plannen voor de gezinsvakantie: Waar gaan we naar toe? Wordt het kamperen, of toch in een huisje? In een zonnig land, of toch “gewoon” in Nederland? Iets avontuurlijks of gewoon met een boek bij het zwembad? Met de auto of het vliegtuig? Je zou er keuze-stress van krijgen, gelukkig hoef je dit meestal niet in je eentje te beslissen. Als je gescheiden bent is dit helaas vaak wel het geval. Dan is er vaak … Lees meer

Stel je voor, je gaat voor het eerst alleen op vakantie met de kinderen na de scheiding. Je kiest een vakantie uit met de kinderen, het wordt naar Spanje met het vliegtuig. Je stemt met je ex-partner de vakantieverdeling en de overdracht af en je maakt afspraken.  Vervolgens pak je de koffers in. Dat kost nog enige moeite omdat de lievelingszwembroek en het favoriete shirt van de kinderen nog bij je ex-partner liggen. Gelukkig ben je op tijd begonnen met inpakken en lukt het om alles op tijd bij elkaar te krijgen. Dan is de dag van vertrek aangebroken…. je … Lees meer

Uit mijn eigen praktijk: omgaan met rouw & verlies van werk Ik volg dit jaar de opleiding tot rouwbegeleider. Hier verdiep ik me in een aantal theorieën. Het duale procesmodel van Stroebe & Schut, de hechtingscirkel/verliescirkel van Kohlrieser & Veenbaas, het rouwtakenmodel van William Worden die mooi zijn verweven in de rouwuitdagingen van Johan Maes en ook het aloude fasemodel van Kubbler-Ross. Deze laatste onderscheidt 5 fasen in het rouwproces: ontkenning, boosheid, marchanderen (onderhandelen), verdriet en aanvaarding, die iedereen op zijn eigen manier doorloopt. Parallel aan de opleiding word ik begin maart in mijn werkzame leven geconfronteerd met de mededeling … Lees meer

“Trouwens, ik keek zojuist op je website en ik vind die foto’s eigenlijk een beetje kil en koud”, zegt mijn echtgenoot tussen neus en lippen door tijdens de koffie. “Oh, hoezo. Dat valt best wel mee. Ligt zeker aan je beeldscherm”, zeg ik kribbig. Hoewel hij verwoordt wat ik eerder zelf gedacht heb, ben ik toch een beetje gepikeerd. Die foto’s heb ik zelf gemaakt en ze staan al een paar weken op de website. Komt hij nu mee! Aan het einde van de ochtend krijg ik een bericht via messenger van een oud- studiegenoot. Ze schrijft met voorzichtige bewoordingen … Lees meer

Ik werk vandaag met Peter, hij is 8 jaar. Peter is een lieve jongen met autisme, die van duidelijke afspraken houdt. Ik begeleid hem al een tijdje en help hem situaties die in de groep plaatsvinden te “vertalen” in afspraken waar hij in de klas mee uit de voeten kan. Ik werk vaak met playmobiel poppetjes, omdat hij het moeilijk vindt duidelijk te verwoorden wat hij bedoeld en het neerzetten van de situatie met poppetjes en materiaal helpt hem hierbij. Dat maakt mij ook meteen een heleboel duidelijk.

VERTEL HET ZAADJE NIET Dat het een bloem moet worden Dat het hard moet werken Goed moet luisteren En zich voorbeeldig moet gedragen Zich moet haasten voordat De andere bloemen te hoog zijn en, Boven hem uittorende, Hem de zon ontnemen

“Waarom doe jij dit werk eigenlijk? Vind je het leuk om kinderen te laten huilen?” vraagt mijn cliëntje, nadat hij net driftig een traan heeft weggeveegd. Ik zit aan tafel met Kas van 9. Het is de laatste bijeenkomst vandaag en ik zie de opluchting op zijn gezicht. Kas vind het niet echt leuk om bij mij te komen. Hij “moet” van zijn ouders en juf met mij praten, voor hem hoeft het niet. Iedere week als ik hem ophaal in de klas zie ik zijn gezicht even vertrekken in een grimas, maar iedere keer staat hij daarna meteen op … Lees meer

Als kinderen te maken krijgen met een ingrijpend verlies in hun leven, moeten ze zich beschermen tegen de gevoelens die een verlies met zich meebrengt. Om te kunnen overleven bouwen sommige kinderen een muur om hun hart, zodat niet alle emoties onbeperkt binnen komen. Zo ook Wouter, een jongen van 10, die een paar jaar geleden zijn broer heeft verloren. Hij heeft een flinke kasteelmuur als vesting rond zijn hart gebouwd. Naast de muur rond zijn hart heeft hij om te kunnen overleven zich aangewend om altijd vrolijk te zijn, grapjes te maken en anderen te helpen.

Afgelopen donderdag was ik in Papendrecht bij een lezing van de Vlaamse Klinisch psycholoog Manu Keirse. Hij wordt gezien als autoriteit in Nederland en België op het gebied van omgaan met rouw en verlies en palliatieve zorg. Het was een zeer inspirerende lezing met als titel: “Verlies en verder”.   Verlies overleven is rouwarbeid verrichten Manu Keirse spreekt niet meer over rouw verwerken maar over verlies overleven. Bij verwerken ga je ervan uit, dat het verlies ooit over is. Mensen die een dierbare hebben verloren of ander verlies hebben geleden, weten dat dit niet zo is. Verlies blijft altijd een … Lees meer

In mijn praktijk de Pleisterplek begeleid ik een jongen van 9 jaar, waarvan twee jaar geleden de oudere broer is overleden. Thuis zijn er af en toe uitbarstingen van verdriet en boosheid en op school zijn er zorgen qua leerontwikkeling. De jongen wordt bij mij aangemeld. Het is een vrolijke en sociale jongen. Hij vertelt over zijn gezin, zijn vrienden en zijn broer. Hij is dol op gamen. Als ik de tweede bijeenkomst dieper op zijn broer in wil gaan voel ik weerstand. Als ik dit benoem begint de jongen te huilen en zegt hij: ” Als ik over hem praat … Lees meer

“Ik kom daar nooit meer terug, dat is moeilijk! Ik heb 2 traantjes gelaten, meer mocht niet van mezelf.” Mevrouw heeft ook nu vochtige ogen terwijl ze tegen me praat, maar ze knippert haar tranen weg. “Anders kan ik niet meer stoppen met huilen en het is beter zo”.  Ik ben even stil en leg mijn hand op de schouders van mevrouw. Ik loop vandaag mijn tweede dienst in de hospice in Nieuwegein en maak een praatje met een mevrouw van 96 op kamer 2. Ze is vanochtend opgenomen, omdat het haar thuis niet meer lukt om voor zichzelf te … Lees meer

De tijd staat even stil wanneer het bericht komt dat je een hersenbloeding hebt gehad en je leven in gevaar is. De tijd staat even stil terwijl we door de nacht rijden vanuit ons vakantieadres, op weg naar het ziekenhuis niet wetend hoe we je aan zullen treffen De tijd staat even stil wanneer ik de angst en het verdriet zie in de ogen van mijn lief, mijn man, jouw zoon

Ik heb een intake gesprek met de ouders van een meisje van 5. Ouders zijn anderhalf jaar geleden gescheiden, ze hebben nog vriendschappelijk contact en vader eet regelmatig samen met het gezin. Sinds een tijdje heeft hij een eigen huis, nadat hij een tijd bij zijn broer heeft gewoond. Hun dochter is de laatste tijd erg bezig met de scheiding en uit voorzorg melden ouders haar aan in mijn praktijk voor individuele begeleiding: KIES voor mij!

Vandaag komt Willemijn, 5 jaar, voor de tweede keer bij mij. Met playmobielpoppetjes zet zij haar gezin van herkomst neer. Papa, mama, zusje en zichzelf. Het zoeken naar de juiste poppetjes is al een klus op zich. Ik verbind de poppetjes met elkaar door middel van een rode draad (de bloedband). Vervolgens laat ik Willemijn zien, dat nu papa en mama gescheiden zijn, de bloedband tussen papa en haar (en haar zusje) en mama en haar (en haar zusje) altijd blijft bestaan. Papa blijft altijd je papa en mama blijft altijd je mama.